Kαθαρά Δευτέρα

Kαθαρά Δευτέρα

Καλημέρα,καλά κούλουμα και καλή Σαρακοστή !
Αναδημοσιεύω αυτή την εγγραφή μου για την Καθαρά Δευτέρα,για να θυμούνται οι παλιοί φίλοι και να μαθαίνουν οι νέοι φίλοι.

Σήμερα αρχή της σαρακοστής γιορτάζουμε τα κούλουμα.
Ξημέρωσε μία Δευτέρα που τη λέμε Καθαρή γιατί είναι η αρχή της Σαρακοστής, η αρχή της Νηστείας για εμάς τους Χριστιανούς Ορθόδοξους μέχρι τη μεγάλη γιορτή του Πάσχα και γιατί καθαρίζουμε την κουζίνα και το σώμα μας από τα λίπη.Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημάνει το τέλος των Απόκρεω. Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί "καθαρίζονταν" πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο και σταματά η κατανάλωση κάθε αρτύσιμου φαγητού. Η γιορτή της Καθαράς Δευτέρας θεωρείται ο επίλογος των βακχικών εορτών της αποκριάς, οι οποίες ουσιαστικά αρχίζουν την Τσικνοπέμπτη και τελειώνουν την Καθαρά Δευτέρα που  λέγεται και πρωτονήστιμη
Δευτέρα .                           
Δεν έχει εξακριβωθεί η αρχαία προέλευση της εορτής αυτής που αποτελεί εορταστική ανάπαυλα ενώ ταυτόχρονα εορτάζονται τα μεθεόρτια της Αποκριάς και η έναρξη της Τεσαρακοστής.
Η γιορτή αυτή είναι πανελλήνια και κατ΄ άλλους έχει αθηναϊκή καταγωγή, ενώ κατ΄ άλλους βυζαντινή. Στη Κωνσταντινούπολη γιορταζόταν έντονα από πλήθος κόσμου που συνέρρεε σε ένα από τους επτά λόφους της πόλης και συγκεκριμένα σ΄ εκείνο του ελληνικότατου οικισμού των «Ταταούλων».
Χαρακτηριστικό είναι ότι στα τούρκικα η γιορτή ονομάζεται «Μπακλά χουράν» από τη λέξη «μπακλά» που σημαίνει κουκιά.
Στην Αθήνα από προ του Α' Παγκοσμίου Πολέμου τα Κούλουμα γιορταζόταν στις πλαγιές του λόφου του Φιλοπάππου όπου οι Αθηναίοι «τρωγόπιναν» καθισμένοι στους βράχους από το μεσημέρι μέχρι τη δύση του Ήλιου. Οι περισσότεροι χόρευαν από τους ήχους πλανόδιων μουσικών, κατά παρέες, είτε δημοτικούς είτε λαϊκούς χορούς υπό τους ήχους «λατέρνας».

Το σούρουπο όλοι οι Ρουμελιώτες γαλατάδες της Αθήνας έστηναν λαμπρό χορό κυρίως τσάμικο γύρω από τους στύλους του Ολυμπίου Διός παρουσία των Βασιλέων και πλήθους κόσμου.
Είναι η  μέρα που οι οικογένειες μαζεύονται με τα παιδιά και τους φίλους τους για να πετάξουν χαρταετούς και να απολαύσουν ένα μενού παραδοσιακών πιάτων,λαχταριστές νηστίσιμες λιχουδιές όπως χταποδάκι,καλαμαράκια, 
μύδια και γαρίδες, μια μεγάλη ποικιλία λαχανικών τουρσί, ειδικά μικρές πράσινες πιπεριές, καρότα και κουνουπίδι, ελιές και σαλάτες που είναι νηστίσιμες όπως η ταραμοσαλάτα και φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει απο το νηστίσιμο τραπέζι η πατροπαράδοτη φασολάδα συνυφασμένη με τη λαγάνα που συνηθίζουμε να καταναλώνουμε τη μέρα αυτή,η οποία παραπέμπει στα «άζυμα» της Παλαιάς Διαθήκης, είναι είδος ψωμιού , σχήματος επίπεδου και ελλειψοειδούς που παρασκευάζεται χωρίς προζύμη και τρώγεται την Καθαρά Δευτέρα .Και για επιδόρπιο ο νηστίσιμος χαλβάς.

Tα «Κούλουμα» είναι εορτή που εορτάζεται στην ύπαιθρο την Καθαρή Δευτέρα, καταναλώνοντας νηστίσιμα τρόφιμα, τραγουδώντας χορεύοντας, και πετώντας τον χαρταετό.
Από εδώ και στο εξής εγκράτεια και σωφροσύνη εν όψει της αγιότητας του Πάσχα.
Τα κούλουμα είναι γνωστά και σαν κούλουμπα, κούμουλες, κουμουλάθες ή κούμουλα.Είναι ένα παραδοσιακό λαϊκό πανηγύρι.                    
Για την ετυμολογία της λέξης «κούλουμα», δύο είναι οι επικρατέστερες εκδοχές.
Σύμφωνα με την πρώτη, η λέξη προέρχεται από την λατινική «Cumulus» (κόλουμους) που σημαίνει σωρός, αφθονία και τέλος, που σημαίνει το τέλος της αποκριάς, οι οποίες διαρκούν τρεις εβδομάδες, γι' αυτό και η περίοδος αυτή ονομάζεται «Τριώδιο».Τα Κούλουμα εκφράζουν, δηλαδή, τον επίλογο της Αποκριάς.

Σύμφωνα με την δεύτερη εκδοχή, η λέξη «κούλουμα», προέρχεται επίσης από την λατινική, λέξη «columna», που σημαίνει κίονας , κολώνα, διότι οι Αθηναίοι συνήθιζαν να γιορτάζουν την Καθαρή Δευτέρα στους στύλους του Ολυμπίου Διός, και αργότερα στο λόφο του Φιλοπάππου με το πέταγμα του χαρταετού παρουσία του δημάρχου,
τονίζεται ιδιαίτερα η λαογραφική αξία του εθίμου αυτού.Σήμερα τα Κούλουμα γιορτάζονται σχεδόν σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας μαζί με το κύριο της ημέρας έθιμο του πετάγματος του χαρταετού και τη λαγάνα.

Είναι ένα παραδοσιακό λαϊκό πανηγύρι όπου επικρατεί το κέφι ,μικροί και μεγάλοι διασκεδάζουν, τιμώντας την ζωή και την φύση, αναζητώντας διέξοδο από το άγχος της καθημερινής ζωής.
Σας εύχομαι να περάσετε καλά σήμερα με τα αγαπημένα πρόσωπα σας,έστω κι αν ο καιρός δεν ευνοεί το πέταγμα του χαρταετού και νάχουμε καλή Σαρακοστή  !